ก้าวสู่ยุคดิจิทัลเต็มตัว องค์กรต่างเร่งปรับตัว “ปัญญาประดิษฐ์” หรือ AI กลายเป็นหัวใจสำคัญในการขับเคลื่อนธุรกิจ วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (CITU) เผยเคล็ดลับสู่ความสำเร็จ ชู “กลยุทธ์ AI” ผสาน “จริยธรรม” และ “ธรรมาภิบาล” ปูทางสู่ปี 2025
ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำคัญในการดำเนินธุรกิจ การนำ AI มาประยุกต์ใช้ ไม่ใช่เพียงแค่กระแส แต่คือกุญแจสำคัญที่จะนำพาองค์กรไปสู่ความสำเร็จ เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ยกระดับประสิทธิภาพการทำงาน ลดต้นทุน และสร้างโอกาสใหม่ๆ
ผศ.ดร.ภูมิพร ธรรมสถิตเดช ผู้ช่วยศาสตราจารย์ประจำหลักสูตรปริญญาตรี นวัตกรรมและการแปรรูปทางดิจิทัล (DX) วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (CITU) ได้ให้ความรู้เกี่ยวกับการนำ AI มาใช้ในองค์กรอย่างมีกลยุทธ์ โดยเน้นย้ำถึงความสำคัญของการวางรากฐานที่แข็งแกร่ง เพื่อนำไปสู่การเติบโตอย่างยั่งยืน
หลักการเชิงกลยุทธ์ : เสาหลักแห่งความสำเร็จ
การนำ AI มาใช้ในองค์กร จำเป็นต้องมีหลักการเชิงกลยุทธ์ (Strategic Principles) ที่ชัดเจน เพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินงาน ซึ่งประกอบด้วย
- วิสัยทัศน์และกรอบการกำกับดูแล (AI Governance Framework) องค์กรต้องมีวิสัยทัศน์และหลักการที่ชัดเจนในการใช้ AI เพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายธุรกิจ รวมถึงการกำหนดโครงสร้างการกำกับดูแล เช่น CIO เป็นผู้กำหนดกลยุทธ์ AI Developers รับผิดชอบด้านเทคนิค พร้อมทั้ง มีมาตรฐานทางจริยธรรม และการบริหารความเสี่ยง เช่น การป้องกันอคติใน AI และการคุ้มครองข้อมูลผู้ใช้งาน
- กลยุทธ์ AI และการวัดผลสำเร็จ (AI Strategy and ROI) การนำกลยุทธ์ AI ไปประยุกต์ใช้ ต้องสอดคล้องกับเป้าหมายธุรกิจ และมีการวัดผลสำเร็จที่ชัดเจน โดยเริ่มจากการกำหนดเป้าหมาย เช่น เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดค่าใช้จ่าย หรือสร้างรายได้ใหม่ จากนั้นติดตามผลลัพธ์ด้วยตัวชี้วัด (KPIs) เช่น ประสิทธิภาพของระบบ AI การประหยัดต้นทุน หรือผลตอบแทนจากการลงทุน (ROI) และที่สำคัญคือการปรับปรุงกลยุทธ์อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของตลาดและเทคโนโลยี
แนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุด : ก้าวสู่ยุค AI อย่างมั่นคง
นอกจากหลักการเชิงกลยุทธ์แล้ว องค์กรยังต้องให้ความสำคัญกับแนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุด (Best Practices) เพื่อสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน ซึ่งครอบคลุมทั้งการขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง และการบริหารจัดการความท้าทาย
- การขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง (Driving AI Transformation)
- สร้างความโปร่งใสในการสื่อสารและกำหนดเป้าหมาย สื่อสารเป้าหมายการใช้ AI ให้ทุกคนในองค์กรเข้าใจ เพื่อสร้างความเชื่อมั่น และลดความกังวลเกี่ยวกับผลกระทบของ AI
- ฝึกอบรมบุคลากร พัฒนาทักษะที่จำเป็นในการทำงานร่วมกับ AI เช่น การจัดการข้อมูล การเขียนโปรแกรม เพื่อให้บุคลากรสามารถปรับตัว และใช้เทคโนโลยีได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- สนับสนุนจากผู้บริหารระดับสูง CIO และผู้บริหาร ต้องเป็นแบบอย่างในการนำ AI มาใช้ เพื่อสร้างแรงบันดาลใจ และกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
- การบริหารความท้าทาย (AI Challenges Management)
- บริหารคุณภาพข้อมูล (Data Quality Management) ข้อมูลที่มีคุณภาพ คือ รากฐานสำคัญของ AI ข้อมูลที่ถูกต้อง ครบถ้วน และทันสมัย จะช่วยลดความผิดพลาดในการวิเคราะห์ และการตัดสินใจ
- ลดอคติใน AI และสร้างความโปร่งใส (Bias Mitigation and Transparency) AI อาจมีความลำเอียงจากข้อมูลที่ใช้ในการฝึกฝน ดังนั้น ต้องมีการตรวจสอบ และปรับปรุงข้อมูล เพื่อให้มีความเป็นกลาง รวมถึง สร้างระบบ AI ที่โปร่งใส และสามารถอธิบายผลลัพธ์ได้
- สร้างวัฒนธรรมองค์กรที่เปิดรับเทคโนโลยีใหม่ (Technology Adoption Culture) ส่งเสริมให้บุคลากร เปิดรับ เรียนรู้ และปรับตัวเข้ากับเทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อลดความต้านทาน และสนับสนุนการนำ AI มาใช้
- เลือกพันธมิตรด้านเทคโนโลยีที่เหมาะสม (Technology Partner Selection) พันธมิตรที่มีความเชี่ยวชาญ จะช่วยเพิ่มโอกาสความสำเร็จในการนำ AI มาใช้
ผู้นำแห่งยุค AI
CIO มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อน AI ให้เป็นส่วนหนึ่งของกลยุทธ์องค์กร โดยต้อง
- จัดการข้อมูลและเทคโนโลยี (Data and Technology Management) จัดการข้อมูล สร้างโครงสร้างพื้นฐาน และบูรณาการ AI เข้ากับระบบงาน รวมถึง เลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม เช่น Generative AI และ Machine Learning
- กำกับดูแลจริยธรรมของ AI (Ethical Oversight) ตรวจสอบข้อมูลที่ใช้ฝึก AI ให้มีความเป็นกลาง และผลลัพธ์ที่ได้จาก AI สามารถตรวจสอบและอธิบายได้ รวมถึง ใช้ AI สอดคล้องกับกฎหมาย และเคารพข้อมูลส่วนบุคคล
- พัฒนาทรัพยากรบุคคล (Talent Development and Management) พัฒนาความสามารถของทีมงาน ให้พร้อมสำหรับการนำ AI มาใช้ เช่น จัดฝึกอบรม สร้างความเข้าใจ และทักษะใหม่ๆ รวมถึง ส่งเสริมวัฒนธรรมองค์กรที่เปิดรับนวัตกรรม
AI : โอกาสทองของธุรกิจไทย
แผนปฏิบัติการด้านปัญญาประดิษฐ์แห่งชาติของประเทศไทย ตั้งเป้าหมายให้มูลค่าตลาด AI เพิ่มขึ้นไม่น้อยกว่า 60,000 ล้านบาท ภายในปี พ.ศ. 2570 ซึ่งการบรรลุเป้าหมายนี้ ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคธุรกิจ และภาคการศึกษา โดย CIO มีบทบาทสำคัญในการนำ AI มาประยุกต์ใช้ เพื่อสร้างธุรกิจที่เติบโตอย่างมั่นคง
วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (CITU) มุ่งมั่นที่จะเป็นศูนย์กลางด้านการศึกษา วิจัย และพัฒนา AI เพื่อสนับสนุนองค์กรและสังคมไทย ให้สามารถแข่งขันได้ในระดับสากล พร้อมสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืน โดยยึดมั่นในแนวคิดที่ว่า “AI มิใช่แค่เรื่องของเทคโนโลยี แต่เป็นเรื่องของคน วิสัยทัศน์ และวัฒนธรรมองค์กร ที่ต้องก้าวเดินไปพร้อมกัน เพื่อความสำเร็จในอนาคต”
